Urząd Gminy Strumień

Gmina Strumień - oficjalna strona

"Jakże nie pamiętać? - strumieńskie obchody Stulecia Wybuchu III Powstania Śląskiego" - baner

2021-08-06

W Strumieniu upamiętnią III Powstanie Śląskie

Trwają przygotowania do realizacji niezwykłego edukacyjno-historycznego projektu, który Stowarzyszenie Macierz Ziemi Cieszyńskiej - Towarzystwo Miłośników Regionu realizuje razem ze strumieńskim oddziałem Macierzy i Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Kultury w Strumieniu.

Realizacja zadania, którego głównym celem będzie upamiętnienie wybuchu i przebiegu III Powstania Śląskiego i pozostałych działań powstańczych, będzie się składała z kilku elementów:

organizacja konkursu recytatorsko-wokalnego o tematyce powstańczo-patriotycznej;
organizacja plenerowego obozu powstańczego na terenie przed
MGOK-iem oraz zaaranżowanie pomieszczeń MGOK-u,
wyeksponowanie wystawy plakatów powstańczych;
organizacja widowiska słowno-muzycznego o tematyce historycznej;
uroczysty przemarsz zakończony historycznym opisem.

Działania zostaną zrealizowane w ramach projektu „Jakże nie pamiętać?–strumieńskie obchody Stulecia Wybuchu III Powstania Śląskiego” dofinansowanego ze środków Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, na które Macierz pozyskała środki.

Rys historyczny…

Podczas kończącej I wojnę światową konferencji pokojowej w Paryżu, delegacja polska proponowała włączenie do Polski całego terytorium Górnego Śląska, argumentując decyzję przewagą liczebną ludności polskojęzycznej, tradycją historyczną i w przyszłości znaczeniem dla gospodarki II RP. Jednak o losie regionu miał ostatecznie, decyzją zwycięskich mocarstw, zadecydować plebiscyt. Przyjęcie na konferencji w Paryżu decyzji o plebiscycie nie zadowoliło żadnej ze stron. Działania niemieckiej administracji doprowadziły do wybuchu I Powstania Śląskiego, które trwało od 17 do 26 sierpnia 1919 roku. Powstanie nie miało jasno skonkretyzowanych celów. Powstańcy musieli walczyć przeciwko oddziałom regularnej armii niemieckiej. Ze względu na słabość polskich oddziałów, a także niedostateczną koordynację działań małych oddziałów powstańczych, teren potyczek ograniczył się do kilku powiatów.

W trakcie kampanii plebiscytowej doszło do kolejnego zaostrzenia protestów ludności polskiej przeciwko represjom administracji i policji niemieckiej. W konsekwencji w nocy z 17 na 18 sierpnia 1920 roku wybuchło II Powstanie Śląskie. Powstańczy zryw zakończył się po uzyskaniu przez stronę polską kilku zapewnień, m.in. zagwarantowanie bezpieczeństwa uczestnikom powstania.

Bezpośrednio po ogłoszeniu wyników plebiscytu na Górnym Śląsku, za swój sukces uznały je obie strony, tyle tylko, że odmiennie je interpretując. III Powstanie Śląskie wybuchło 3 maja 1921 roku pod kierownictwem Wojciecha Korfantego, który ogłosił się jego dyktatorem. Momentem zwrotnym stała się krwawa i zażarta bitwa o Górę św. Anny. Powstanie trwało dwa miesiące.

Mimo, że trudno mówić o militarnym zwycięstwie strony polskiej w III powstaniu, tak jak w przypadku II powstania, najważniejsze okazało się osiągnięcie zaplanowanych celów politycznych. W wyniku zrywu powstańczego Rada Ligi Narodów podjęła bowiem 12 października 1921 roku (a Rada Ambasadorów zatwierdziła 20 października) korzystną dla Polski decyzję o podziale spornych ziem. II Rzeczpospolitej przyznano 29% terytorium, obejmującego 3214 km² (powiaty: katowicki, lubliniecki, pszczyński, rybnicki, świętochłowicki i tarnogórski), 46% ludności (996,5 tys. osób), oraz większą część przemysłu: 53 z 67 kopalń węgla i 9 z 14 stalowni. Była to co prawda mniejsza część obszaru plebiscytowego, ale gęściej zaludniona, a co najważniejsze znacznie lepiej uprzemysłowiona.
/Wojciech Kiełkowski/